KISI-KISI
SOAL BAHASA JAWA
UJI
COBA UJIAN AKHIR SEMESTER GASAL
KELAS
VII
SEKOLAH :
SEKOLAH MENENGAH PERTAMA / VII
JUMLAH SOAL : 60 PILIHAN GANDA, 10
URAIAN
MATA PELAJARAN : BAHASA JAWA
BENTUK SOAL/TES : PILIHAN GANDA DAN
URAIAN
KURIKULUM : K13
PENYUSUN : Beny Naziro Annas
ALOKASI WAKTU : 2x40 menit
SOAL-SOAL
PILIHAN GANDA
|
No
|
Kompetensi Dasar
|
Indikator
|
Materi
|
Soal
|
Kunci
|
Aspek/TK
|
Nomor Soal
|
|
1
|
Memahami fungsi teks lisan sesuai dengan unggah-ungguh Jawa
|
Menerapkan
pengertiam dari Unggah-ungguh
|
Unggah-ungguh
|
Tata
pranataning basa miturut lungguhing tata krama
kasebut...
a.
Unggah-ungguh
b.
Tata krama
c.
Kesopanan
d.
Tindak-tanduk
|
A
|
K/M
|
1.
|
|
2
|
|
Menerapkan pengertian
dari unggah-ungguh.
|
Unggah-ungguh
|
Tata krama iku tumuju marang kabecikan,katentreman,karaharjan,kabagyan.
Tata krama iku tinemu ing pundi kemawon,biyen,sakiki lan
sesuk. Tata krama iku sambung rapeting kaliyan kasusolaan. Menapa awak dhewe
dielokke wong kang boten gadhah tata krama mesti kemawon boten kepenal.
Tata krama menika salah satunggaling tata pranataning
saking...
a.
Kasopanan
b.
Aturan
c.
Unggah-ungguh
d.
Paugeran
|
C
|
K/M
|
2
|
|
3.
|
|
Menggunakan unggah-ungguh memperkenalkan diri dengan
tepat
|
Unggah-ungguh
|
Saka wacan 4 ing ndhuwur ukara kang migunakaken
unggah-ungguh basa ngoko alus yaiuku...
a. “Nuwun sewu Ibu Guru , dalemipun pundi ?”
b. “Ndherek
nepangaken , nama kula Riyan Aji ,Bu “
c.
Ibu
Guru iki asamane Ibu Santi genepe Santi Mirani nanging para siswa kepareng
matur Bu Santi”
d. “Griya
kula Perumahan Pangukan blok A nomer tiga , kula saking SD Pangukan”
|
C
|
P/M
|
3
|
|
4.
|
|
Menggunakan unggah-ungguh memperkenalkan diri dengan tepat
|
Unggah-ungguh
|
Panjengan dados siswa
anyar wonten ing SMP MUH 1 Surakarta, nalika mlebet wonten kelas ingkang
enggal, panjenengan kedah nepangaken dhiri piyambak. Kados pundi anggenipun panjenengan
nepangaken dhiri piyambak kanthi unggah-ungguh basa ingkang trep?
a. Ndherek
nepangaken, jenengku Santo asale saka Nganjuk
b. Ndherek
nepangaken, jeneng kula Santo saking nganjuk
c. Nderek
nepangaken, asma Santo asalipun saking Nganjuk
d.
Ndherek
nepangaken, nama kula Santo asalipun saking Nganjuk
|
D
|
P/M
|
4
|
|
5.
|
|
Menentukan penggunaan
ragam unggah-ungguh basa
|
Unggah-ungguh
|
“Ndherek nepangaken,
nama Kula Santo Wibawa, asalipun kula saking Nganjuk..”
Basa ingkang
dipunginakaken kangge tetepangan menika ngginakaken basa...
a. Ngoko
b.
Krama
c. Ngoko
alus
d. Krama
madya
|
B
|
K/M
|
5
|
|
6.
|
|
Menentukan penggunaan
ragam unggah-ungguh basa
|
Unggah-ungguh
|
“Jeneng ku Riyan ajin ,kelas VII C
asal ku seko Sleman ,biyen aku sekolah
ning SD N Pangukan .“
Basa ingkang dipunginakaken kangge tetepangan
menika ngginakaken basa...
a.
Ngoko
b. Krama
c. Ngoko
alus
d. Krama
madya
|
A
|
K/M
|
6
|
|
7.
|
|
Menentukan sikap yang
benar dari teks lisan
|
Unggah-ungguh
|
Santo
: Nyuwun pangapunten
bapak, anggenipun kula mlebet wonten kelas telat.
Pak
Guru : Ngapa kok telat meneh Mas
?
Santo
: Kula wungu kesiyangan
enjing wau Pak.
Pak Guru : Ngapa bisa kawanaen? Turumu jam
piro Mas?
Santo : Jam 11 Pak
Pak Guru : Mas tak kandhani. Panjenengan kuwi
murid sekolah kudune turu aja nganti jam 11 supaya esukke ora kawanen lan
iling kewajibanne sekolah.
Santo : Inggih bapak, kula nyuwun
ngapunten. Kula mboten mbaleni malih Pak.
Pak Guru : Iya, aja dibaleni. Iya uwis lungguh
kana.
Kados pundi patrap
panjenengan ingkang trep nalika ngendika kaliyan guru amargi mlebet wonten kelas?
a. Ngendika
kaliyan ngguyu saha ngadeg jejeg
b. Ngendika
kaliyan kesesa lan bungkuk
c. Ngendika
kalih badanipun bungkuk saha mesam-mesem
d.
Ngadeg
badanipun bungkuk ngapurancang saha ngendika kanthi alon-alon
|
D
|
A/S
|
7
|
|
8.
|
|
Menentukan sikap yang
benar dari teks lisan
|
Unggah-unnguh
|
Ibu : le.. tangi wis jam 6:00 ,ameh mangkat sekolah ora
?
Riyan : inggih bu ,sek dilit engkas
Ibu : ora engko-engko ,selak kawanen kowe le
Riyan : ....
Kados
pundi patrap panjenengan
menawi sampun dipun gugah kaliyan
ibu ?
a.
Sikek bu bar
iki langsung adus
b.
Langsung tangi golek anduk adus
c.
Dolanan hp
d.
Turu meneh
|
B
|
A/S
|
8
|
|
9.
|
|
Menentukan sikap yang
sesuai dengan unggah-ungguh Jawa ketika terlambat masuk kelas
|
Unggah-ungguh
|
Menawi panjenengan
randhat anggenipun mlebet wonten ing klas, tuladha basa ingkang leres kangge
ngendika kaliyan Guru, yaiku....
a. Pak
kula randhat, angal mlebet?
b. Angsal
mlebet Pak?
c. Ngapunten,
angsal mlebet? Kula telat.
d.
Ngapunten
Pak kula randhat, menapa kula angsal mlebet kelas?
|
D
|
P/S
|
9
|
|
10
|
|
Menentukan sikap yang
sesuai dengan unggah-ungguh Jawa ketika terlambat masuk kelas
|
Unggah-unnguh
|
Jenengan nembe
bidal sekolah ananging jenengan telat ,lajeng wonten ngarep sekolah sampun
wonten bapak/ibu guru ingkang nyerat sinten kemawon ingkang randhat..
Patrap ingkang
leres kados pundi ?
|
A
|
P/S
|
10
|
|
11
|
|
Menentukan penggunaan unggah ungguh Jawa ragam krama dalam kalimat
|
Unggah-ungguh
|
Ukara wonten ngandhap
ingkang leres unggah-ungguhipun inggih menika...
a. Bapakku
nembe lunga ing kantor
b. Griyane
Ibu Seni ing Sanden
c.
Simbah
nembe sare
d. Kula
ngrencangi ibu
|
C
|
P/S
|
16
|
|
12
|
|
Menentukan penggunaan unggah ungguh Jawa ragam krama dalam kalimat
|
Unggah-ungguh
|
Ukara sing kalebu
basa krama inggil yaiku....
a. Mandheg
dhisik, lagi ana sepur liwat!
b. Sepure
wis liwat, sumangga panjenengan tindak!
c.
Kadospundi,
buku sampun wonten nglebet tas sadaya?
d. Adhuh!
Kanjang-mustakane kok ora diagem?
|
C
|
P/S
|
!7
|
|
13
|
|
Menentukan perilaku
yang sesuai dengan unggah-ungguh berjalan
|
Unggah-ungguh
|
Nalika mlaku wonten
ing dalan kedah nggatosaken tata kramanipun tiyang mlampah. Patrap ingkang
trep kaliyan tiyang mlampah antawisipun...
a.
Mlampah
ing sisih kiwa
b. Mlampah ing sisih tengen
c. Nalika
mlampah sinambi geguyonan
d. Nalika
mlampah sinambi dolanan hp
|
A
|
A/St
|
13
|
|
14
|
|
Menentukan perilaku
yang sesuai dengan unggah-ungguh berjalan
|
Unggah-ungguh
|
Dinten Minggu kula
tindak dhateng peken, kula ningali wonten tiyang ingkang sampun sepuh badhe
nyabrang, lajeng kula mbiyantu tiyang sepuhipun nyabrang margi. Nalika badhe
nyabrang margi patrap ingkang dipuntindakake menapa....
a. Mlampah
wonten sisi kiwanipun tiyang sepuh wau
b. Mlampah
wonten sisi tengenipun tiyang sepuh wau
c.
Nggandheng
astanipun tiyang sepuh wau
d. Mlampah
wonten burinipun tiyang sepuh wau
|
C
|
A/St
|
14
|
|
15
|
|
Menerapkan tingkah
laku saat meminta ijin pergi sekolah
|
Unggah-ungguh
|
Nalika badhe mangkat
sekolah, bocah biasanipun nyuwun pamit lan donga pangestu. Patrap ingkang
prayogi nalika nyuwun pamit budhal sekolah inggih menika...
a.
Salim
marang tiyang sepuhipun saha nyuwun pamit
b. Boten
salim kaliyan tiyang sepuhipun
c. Ngadeg
jejeg lan namung ngendika badhe budal sekolah
d. Langsung
budal sekolah.
|
A
|
A/S
|
15
|
|
16
|
|
Menerapkan tingkah
laku saat meminta ijin pergi sekolah
|
Unggah-ungguh
|
Bapak : le gek
mangkat sekolah iki wis jam 6 pujula 15
Santo : inngih
bapak ,menika nembe badhe ngagem sepatu
Bapak : yoh , gek
ndag lek uwis
Santo: -....
Patrapipun santo
ingkang leres menika kados pundi ?
|
A
|
P/S
|
16
|
|
17
|
|
Menerapkan unggah-ungguh
ketika berjalan mendahului orang lain.
|
Unggah-ungguh
|
Sawise
Bu sofi metu saka kelas, boca-bocah lagi
padha tata-tata arep metu saka papan lungguhe dhewe-dhewe. Tekan njaba Bu Sofi tindak bareng Bu Rina tumuju ruang guru.
Amarga sinambi ngendikan mula tindake namung alon-alon. Sofi karo Rina kepengin ndhisiki
tindake Bu Sofi lan Bu Rina.
Mila bocah loro banjur matur menawi badhe ndhisiki. Anggenipun matur ingkang
sopan inggih menika…
a.
Nuwun
sewu Bu, kepareng kula ngrumiyini.
b. Sorry
Bu, kula rumiyin nggih.
c. Nuwun
sewu Bu, kula kesesa.
d. Bu,
maaf kula ndhisik nggih.
|
A
|
P/St
|
17
|
|
18
|
|
Menerapkan
unggah-ungguh ketika berjalan mendahului orang lain.
|
Unggah-ungguh
|
Pak ahmad nembe ajeng mlebet ruangan biologi wonten
lantai 2 ,lajeng riyan menika badhe mlebet kelasipun ,ananing wonten pak
ahmad nembe minggah tangga . lajeng riyan badhe ndisiki pak ahmad .
Angenipun matur ingkang sopan inggih menika
a. “Pak tak ndisik ya”.
b. “Pak ,mangga “, kaliyan mesem
c.
“Nuwun sewu bapak ,kula menika kesesa angenipun mlebet
kelas ,keparengo kula rumiyin pak ,mangga”.
d. Bablas rasah omong
|
C
|
P/St
|
18
|
|
19
|
|
Melengkapi kalimat
rumpang sesuai dengan ragam krama
|
Unggah-ungguh
|
Nyuwun sewu pak,
kepareng kula badhe ... anggenipun panjenengan mlampah.
Tembung ingkang trep
kangge ngisi ukara gothang ing nginggil inggih menika...
a. Ndhisiki
b.
Ngrumiyini
c. Matur
d. Ngendika.
|
B
|
P/S
|
19
|
|
20
|
|
Melengkapi kalimat
rumpang sesuai dengan ragam krama
|
Unggah-ungguh
|
Kula nembe .... ing
margi, ananging wonten ing prapatan kula ... kacilakan antawisipun mobil ...
motor.
Tembung ingkang trep
kangge ngisi ukara gothang ing nginggil inggih menika...
a. Mlaku,
ndelok, lan
b. Mlampah,
mriksan, lan
c.
Mlampah,
ningali, saha
d. Mlampah,
ningali, lan
|
C
|
P/St
|
20
|
|
21
|
Memahami tujuan, fungsi menceritakan
pengalaman
|
Menentukan pengertian dan kegunaan cerita pengalaman
|
Cerita pengalaman
|
Crita kedadean
ingkang sampun nate dipuntingali utawi dipunlampahi piyambak ing saben
dintenipun bisa arupa crita kang sedhih, seneng, lucu, nrenyuhake, utawa
mrihatinake. Crita menika kasebut...
a. Crita
cekak
b. Crita
sambung
c. Crita
mitos
d.
Crita
pengalaman
|
D
|
K/M
|
21
|
|
22
|
|
Menentukan pengertian dan kegunaan
cerita pengalaman.
|
Cerita pengalaman
|
Pigunanipun crita
pengalaman yaiku...
a.
Nambah karemenan
anggenipun gesang
b.
Minangka
sarana ngudhar reruweting pikir
c.
Minangka sarana kangge
kasenengan
d.
Nambah kawigatosan
marang pagesangan
|
B
|
K/S
|
22
|
|
23
|
|
Menentukan contoh
kalimat pengalaman yang menyenangkan
|
Cerita pengalaman
|
Ukara kang kalebu
crita pengalaman kang seneng, yaiku....
a. Aku
mau mangkat sekolah, nanging neng dalan ban pitku bocor. Aku telat mlebu
klas.
b. Aku
mau bengi turu jam 11 merga nonton tivi nganti aku lali ora nggarap PR.
c.
Aku
lan Bapak minggu wingi lunga menyang Solo
karo mlaku-mlaku ana ing kraton surakarta,
d. Aku
mau esuk jajan bubur neng pasar nanging duitku ilang. Aku sidane ngutang karo
bakul bubure.
|
C
|
P/M
|
23
|
|
24
|
|
Menentukan contoh
kalimat pengalaman yang menyenangkan
|
Cerita pengalaman
|
Crita kang
nggambaraken pengalaman kang nyenengaken yaiku...
a. Pikantuk
alangan rikala numpak pit
b.
Pikantuk
bebungah saking ibu amargi juwara 1 wonten kelas
c. Artane
ilang neng dalan
d. Ban
pit bocor nalika budal sekolah
|
B
|
P/M
|
24
|
|
25
|
|
Menyimpulkan isi dari
cerita pengalaman
|
Cerita pengalaman
|
Minggu wingi aku
sakaluwarga tindak dhateng Gembiraloka. Kewane akeh sanget, gawe atiku
seneng. Aku bisa sinau jeneng-jeneng kewan lan aslie kewan kuwi mau.
Saking cariyos ing
nginggil, dudutan ingkang saged dipunpendhet saking cariyos pengalaman inggih
menika...
a.
Nggambaraken
crita pengalaman tokoh “Aku” ingkang seneng.
b. Tokoh
“Aku” tindak Gembiraloka dinten Minggu.
c. Tokoh
“Aku” saged sinau asmanipun kewan saha asalipun.
d. Tokoh
“Aku” sakaluwarga tindak dhateng Gembiraloka.
|
A
|
K/S
|
25
|
|
26
|
|
Menyimpulkan isi dari
cerita pengalaman
|
Cerita pengalaman
|
Dina minggu aku
karo santo dolan ning malioboro ,saka jam 10 tekan jam 1 , aku ro santo ora
tuku apa-apa ,ning kana mung nilangi setres merga kakean tugas seko bu guru.
Saking cariyos ing
nginggil, dudutan ingkang saged dipunpendhet saking cariyos pengalaman inggih
menika..
|
C
|
K/St
|
26
|
|
27
|
|
Menentukan sinonim
dari kalimat yang terdapat dalam cerita pengalaman
|
Cerita pengalaman
|
Wisata ing Taman Pintar dina Minggu kala wingi
nyenengaken sanget. Kula saget
ndelengi gambar,patung lan
karya-karya ing kana. Karyanipun kathah sanget. Aku
lajeng foto kaliyan patung
,gambar. Saking senenge, aku nganti lali
wayah tekan sore bisa mubeng-mubeng ing Taman Pintar. Jam 4 aku banjur bali dhateng
ngomah. Tembung ndeleng sami
tegesipun kaliyan...
a.
ningali
b.
ngripta
c.
ngrungu
d.
mireng
|
A
|
P/S
|
27
|
|
28
|
|
Menentukan sinonim
dari kalimat yang terdapat dalam cerita pengalaman
|
Cerita pengalaman
|
Tanggal 15 pas
tanggal abang aku karo kanca kelas ku dolan ning kraton Ngayogyakarta ,ning
kana aku iso ndelok andhong ,pedhang, keris ,lan ana carios buku babad
ngayogyakarta ,lajeng aku karo kancaku maca-maca babad ngayogyakarta ,ngasi
wayah sore . banjur aku lan kanca-kanca wangsul.
Tembung Babad sami
tegesipun kaliyan...
|
B
|
P/St
|
28
|
|
29
|
|
Menentukan cerita
pengalaman yang menyedihkan
|
Cerita pengalaman
|
Crita kang
nggambaraken pengalaman kang sedhih yaiku...
a. Pikantuk
beasiswa ing SMP
b. Pikantuk
pit anyar
c.
Pikantuk
alangan ing dalan
d. Pikantuk
juwara 1 ing klas
|
C
|
P/M
|
29
|
|
30
|
|
Menentukan cerita
pengalaman yang menyedihkan
|
Cerita pengalaman
|
Sasi wingi eyang
putriku seda amargi sakit liver. Aku lan kulawarga padha nangis rikala ngerti
eyang seda. Ananging kula lan kulawarga padha ikhlas sedaya amargi sedaya
kuwi namung titipan Gusti.
Saking
crita ing nginggil, ngambaraken cerita pengalaman...
a. Gumbira
b. Seneng
c.
Sedhih
d. Remen
|
C
|
K/M
|
30
|
|
31
|
|
Mengartikan kata
sesuai dengan persamaan katanya
|
Cerita pengalaman
|
Pikantuk bebungah saking ibu amargi juwara 1
Tembung
bebungah tegesipun...
a.
Hadiah
b. Kasenengan
c. Kasedhihan
d. Kawicaksanan
|
A
|
K/S
|
31
|
|
32
|
|
Mengartikan kata
sesuai dengan persamaan katanya
|
Cerita
penggalaman
|
Mangayubagya
kagem bapak solihin ingkang sampun nindakaken haji kala winggi ,mugi tansah
dados haji ingkang mabrur ,amin
Tembung
mangayubagya tegesipun ...
|
B
|
K/S
|
32
|
|
33
|
|
Disajikan teks cerita
pengalaman menentukan sikap yang sesuai dari cerita tersebut
|
Cerita pengalaman
|
Sinta lan Santi loro-lorone siswa
anyar ing SMP 1 Bantul. Dina sepisanan mlebu sekolah, dheweke teka dhisik
dhewe. Durung ana siswa kang ana ing sekolahan, kejaba Ibu Kepala Sekolah.
Bocah loro iku padha lungguh ing dhingklik dawa. Dilalah, ibu kepala sekolah
pirsa, mula panjenengane marani bocah loro iku, jalaran rumangsa mesake
marang siswa anyar kang biasane durung pati kulina marang lingkungan sekolah.
Patrap ingkang prayogi dipuntindakaken
kaliyan Kepala Sekolah inggih menika...
a. Meneng
kemawon amargi taksih esuk
b. Ethok-ethok
boten mangretos
c. Nyedhaki kaliyan
dipunajak ngendikan supaya kulina
d. Nyedhaki
supados boten meneng kemawon
|
C
|
A/St
|
33
|
|
34
|
|
Disajikan teks cerita
pengalaman menentukan sikap yang sesuai dari cerita tersebut
|
Cerita pengalaman
|
Riyan lan santo dadi siswa
anyar neng Smp 1 sleman , wong loro kuwi teko ndhisek angenipun sekolah
,riyan lan santo bingung ameh neng kantin merga durung tuku wedang ngo bekal
,banjur ana Rio kakang kelas e lewat lan reti nek riyan lan santo bingung
Patrap ingkang prayogi dipuntindakaken
kaliyan Rio
inggih menika...
a. marani Riyan lan Santo
banjur ngeguyu
b. marani Riyan lan Santo
banjur ngompasi
c. gayane ora reti
d. riyan lan santo di parani banjur
ditakoni
ngapa bingung lan diandani warung e
|
D
|
A/St
|
34
|
|
35
|
|
Menyebutkan isi yang
dari sebuah bacaan
|
Cerita pengalaman
|
Nang dina
Sabtu wayah liburan sekolah aku lan keluargaku mlaku mlaku menyang kebon
binatang, neng dalane macet, lan aku nganti neng kebon binatang aku tuku 3
tiket, neng kana aku kliling-kliling kebon binatang aku ndeleng wong alas meneh turu, aku uga
ndeleng ula ana king kobra, lan ula neng kana pirang-pirang kewan, ana
munyuk, komodo, manuk, saha gajah.
Kewan
menapa kemawon ingkang dipunwastani kaliyan lakon penulis...
a. Ula, manuk, gajah, komodo
b.
Ula, jaran, kudanil, komodo
c.
Ula, munyuk, gajah, kebo
d.
Ula, munyuk, kebo, komodo
|
A
|
K/M
|
35
|
|
36
|
|
Menyebutkan isi yang
dari sebuah bacaan
|
Cerita pengalaman
|
dina
minggu tanggal 20 aku plesir neng parangtritis karo kancaku ngomah , aku
mangkat seko ngomah 2 jam merga macet ,banjur tekan kana aku langsung mlayu
neng kamar mandi merga aku kepuyuh , bar kuwi aku neng pantai , neng pantai
aku ndelok werna-werna , ana andhong , ana jarane ,ana segara , lan ana
undhur-undhur . neng wetan ku jebul ana jaran seng ucul lan mlayu-mlayu .
neng kana aku wedi merga ,wedi yen marani aku . ra let suwe jaran e iso bali
meneh neng seng nduwe
suwasana
menapa ingkang dipun rasaken kaliyan tokoh aku
a.
Seneng
b.
Bunggah
c. Wedi
d.
Bingung
|
C
|
K/St
|
36
|
|
37
|
|
Menentukan nilai yang
terkandung dalam crita pengalaman
|
Cerita pengalaman
|
Nalika aku tindak
dhateng Bali, aku ningali wonten jambret ingkang nembe beraksi. Kala menika,
aku nembe wonten bis ananging aku mangretos yen wonten tiyang wadon
ngginakaken tas gendhong dipunjambret dompetipun. Tiyang wadon menika boten
mangretos menawi tasipun dileboni kaliyan jambret.
Pitutur ingkang saged
dipunpendhet saking crita pengalaman menika yaiku...
a. Kedahipun
boten ngginakaken tas gendhong nalika lunga
b. Kedahipun
boten ngalamun amargi bisa kecopetan
c.
Kedahipun
ngatos-atos kaliyan barang bawaan
d. Kedahipun
boten mlampah ing margi piyambakan
|
C
|
A/St
|
37
|
|
38
|
|
Menentukan nilai yang
terkandung dalam crita pengalaman
|
Cerita pengalaman
|
Sak durung e
menyang sekolah aku wis nembung marang bapak yen ameh numpak pit, bapak “lah
pitmu rusak ora le “, banjur aku ora ngubris omongane bapak kala wau ,malah
langsung metu lan ngampiri kancaku , sak wis e tekan dronjongan , aku ro
kanca ku malah saya dibotke lan balapan , banjur pas ameh ana tikungan rem
mburiku jebul entek /blong , banjur aku tibo lan ora sido magkat sekolah..
Pitutur ingkang saged
dipunpendhet saking crita pengalaman menika yaiku...
|
B
|
A/S
|
38
|
|
39
|
Memahami cangkriman dan parikan.
|
Peserta didik mampu menentukan
pengertian cangkriman dan parikan
|
Cangkriman dan
parikan
|
Unen-unen ingkang kudu dibatang utawi
dibedhek diarani....
a.
Parikan
b. Cangkriman
c.
Paribasan
d.
Wangsalan
|
B
|
K/M
|
39
|
|
40
|
|
Peserta didik mampu
menentukan pengertian cangkriman dan parikan
|
Cangkriman dan
parikan
|
Unen-unen ingkang pacelathon diarani
a. Parikan
b.
Cangkriman
c.
Pribahasa
d.
wangsalan
|
A
|
K/M
|
40
|
|
41
|
|
Peserta didik mampu
menentukan jenis cangkriman
|
Cangkriman dan
parikan
|
Jinising cangkriman wonten 5, ingkang
sanesipun jinising cangkriman inggih menika
a. Wangsalan
b.
Plesedan
c.
Pepindhan
d. Wantah
|
A
|
K/M
|
41
|
|
42
|
|
Peserta didik mampu
menentukan jenis cangkriman
|
Cangkriman dan
parikan
|
Pitakonan dene jawabane gumantung sing
Takon, dadi sapa sing jawab mesthi ora
Pener diarani cangkriman ..?
a.
Wantah
b.
Pepindhan
c.
Wangsalan
d. plesetan
|
D
|
K/S
|
42
|
|
43
|
|
Peserta didik mampu
menentukan contoh cangkriman sesuai jenisnya
|
Cangkriman dan
parikan
|
Tuladha cangkriman ingkang awujud pepindhan
inggih menika...
a.
wakkuru kater, wakmumu kabal
b.
ing papanku ora ana tekek muni awan
c. pitik walik saba kebon
d.
dilebokke malah metu
|
C
|
P/St
|
43
|
|
44
|
|
Peserta didik mampu
menentukan contoh cangkriman sesuai jenisnya
|
Cangkriman dan
parikan
|
“Lut mendut ,yu maerong ,tegese apa”
Cangkriman menika kalebet ?
a.
irib-iriban
b. wancahan
c.
plesedan
d.
wangsalan
|
B
|
P/St
|
44
|
|
45
|
|
Peserta didik mampu
menyebutkan tebakan dari cangkriman
|
Cangkriman dan
parikan
|
Pocung
bapak
pocung dudu tali dudu dhadhung,
dawa kaya
ula,
pencokanmu
kayu garing,
prapteng
wisma si pocung ngetokke cahya.
Tuladha ing nginggil kasebut, batangane....
a.
Kabel antena
b. Kabel listrik
c.
Lampu
d.
Dhadhung/tampar
|
B
|
K/S
|
45
|
|
46
|
|
Peserta didik mampu
menyebutkan tebakan dari cangkriman
|
Cangkriman dan
parikan
|
Bapak pocong dud watu dudu gunung
Dawa kaya ula
Tumpakanmu wesi miring
Yen lumaku sipocong ngedalken swara
Tuladha ing nginggil menika kasebut ...
a.
Montor mabur
b.
Kapal
c.
Pit
d. sepur
|
D
|
K/St
|
46
|
|
47
|
|
Menyebutkan
cangkriman yang sesuai dengan gambar
|
Cangkriman dan
parikan
|
![]()
Gambar ing
nginggil kadamelna cangkriman...
a.
Sega sekepel dirubung tinggi
b.
Dikethok malah dawa, disambung malah cendhak
c.
Dikethok malah dhuwur, disambung malah cendhak
d. Dileboke malah metu
|
D
|
P/Sd
|
47
|
|
48
|
|
Menyebutkan
cangkriman yang sesuai dengan gambar
|
Cangkriman dan
parikan
|
![]()
gambar ing
nggingil menika kadamela cangkriman...
a.
Anak e dielus-elus ibune diidak-idak
b. Sego sekepel dirubung tinggi
c.
Dilebokke malah metu
d.
Dikethok malah dawa dikethok malah cendik
|
B
|
P/S
|
48
|
|
49
|
|
Peserta didik
mampu melengkapi isi dari parikan yang
tersaji
|
Cangkriman dan
parikan
|
jemek-jemek gulane jawa
...
... ... ...
Ukara
ingkang cocog kangge nglajengaken parikan ing nginggil, yaiku...
a.
wajik klethik gula jawa
b.
seneng ngenyek karo kanca
c.
aja ngenyek muga cilaka
d. aja ngenyek karo kanca
|
D
|
P/S
|
49
|
|
50
|
|
Peserta didik
mampu melengkapi isi dari parikan yang
tersaji
|
Cangkriman dan parikan
|
Dara mangan pari
.... ..... ....
Ukara ingkang cocog kangge nglajengaken
Parikan ing nginggil ,yaiku
a.
pari dipangan dara
b. durung bada kok nganyari
c.
durung bada kok tuku dara
d.
dara gede mangan pari
|
B
|
P/S
|
50
|
|
51
|
|
Siswa dapat
melengkapi purwaka dari parikan yang tersaji
|
Cangkriman dan
parikan
|
... ... ... ...
Aja sok umuk tanpa guna
Ukara
kang cocog kangge murwakani parikan ing nginggil yaiku...
a.
yen kepethuk mudhak cilaka
b.
yen kepethuk tiyang ala
c.
wedang jeruk tanpa guna
d. wedang jeruk tanpa gula
|
D
|
P/S
|
51
|
|
52
|
|
Siswa dapat
melengkapi purwaka dari parikan yang tersaji
|
Cangkriman dan
parikan
|
... ...
... ...
Yen ra
nurut, bisa keblinger
Ukara
kang cocog kangge murwakani parikan ing nginggil yaiku...
a.
a. ana marmut, mangani suket
b.
b. yen ra manut, bisa keblinger
c.
c. manuk kutut, mencok ing pari
d. d. manuk kutut, manggung ngganter
|
D
|
P/S
|
52
|
|
53
|
|
Menentukan nilai
piturur dari parikan.
|
Cangkriman dan
parikan
|
Ngasah arit, nganti landhep.
Dadi murid, kudu sregep.
Nilai pitutur ingkang saged dipunpendhet
wonten parikan
menika...
a.
sregep kuwi wigati sanget
b.
murid menika kedah landhep
c.
ngasah arit bisa dados sregep
d. dados murid menika kedah sregep sinau.
|
D
|
A/St
|
53
|
|
54
|
|
Menentukan nilai
piturur dari parikan.
|
Cangkriman dan
parikan
|
Makani dara nganggo pathi
Dadi siswa kudu taberi
Nilai piwulang parikan ing nginggil inggih
menika...
a.
seneng dados siswa kang migunani
b.
seneng menehi pangan dara
c. dados siswa menika kedah sregep sarta
tlaten
d.
dados siswa kedah mangretos kabecikan
|
C
|
A/St
|
54
|
|
55
|
|
Siswa dapat
membedakan dan melengkapi parikan
|
Cangkriman dan
parikan
|
Ukara ing ngisor iki kalebu parikan kejaba
...
a.
tuku bukuu cacahe lima , adhiku bocahe prasaja
b. gawe topi nggawa janur ,kowe kuwi aja
ngawur
c.
dudu berase ditempurake ,aku kowe lagi diterangake
d.
anak diidaak-idak embokne dielus-elus
|
B
|
A/S
|
55
|
|
56
|
|
Siswa dapat
membedakan dan melengkapi parikan
|
Cangkriman dan
parikan
|
Ember pitu wadhahke besi.
Genepe ukara parikan mau yaiku ...
a.
jejer kowe marai isin
b.
anggone jejer kowe lali
c. jejer aku marakake rapi
d.
kowe karo aku tuku sapi
|
C
|
A/S
|
56
|
|
57
|
|
Siswa dapat membedakan
swara didalam parikan
|
Cangkriman dan
parikan
|
Adhem-adhem mas kemulan sarung,
Wis kadhung gelem dhik ,ora usah bingung
bingung
Purwakanthi swara sing ana ing parikan mau
Yaiku...
a. um,ung
b.
dh,/,
c.
s,g
d.
an,ung
|
A
|
A/S
|
57
|
|
58
|
|
Siswa dapat
membedakan swara didalam parikan
|
Cangkriman dan
parikan
|
Nyebar godhong kara
Sabar sawetara
Purwakanthi swara sing ana ing parikan ,au
yaiku..
a.
a,o,a
b.
r,ng,a
c. ar,a
d.
ny,g,k
|
C
|
A/S
|
58
|
|
59
|
|
Menentukan nilai
sosial dalam bentuk parikan
|
Cangkriman dan
parikan
|
Parikan
ing ngandhap ingkang wosipun ngandharaken bab nilai sosial yaiku...
a.
klapa sawit, wite dhuwur wohe alit
isih murid
aja seneng keceh dhuwit
b. rujak dhondhong, pantes den wadhahi
lodhong
yen wis condhong, tindakena gotong royong
c.
jangan kacang winor kara, kaduk uyah kurang gula
piwelingku
mring pra siswa, aja wedi ing rekasa
d.
kaya urip ora gepang, ijo-ijo godhong jati
e.
uwong urip ora gampang, mula padha ati-ati
|
B
|
A/St
|
59
|
|
60
|
|
Menentukan nilai
sosial dalam bentuk parikan
|
Cangkriman dan
parikan
|
Parikan
ing ngandhap ingkang wosipun ngandharaken bab nilai sosial yaiku...
a. ngadek neng ngarep lawang ,nganggo sarung
dadia
tiyang ,kudu iso srawung
b.
mangan lawang ,lawuh kerupuk
dadia
tiyang aja gampang rapuk
c.
onde-onde akeh semute
aja
leda-lede yeng omongan wae
d.
aja bingung ,aja ngalmun
ndak saya
edan ,lemu nglamun
|
A
|
A/St
|
60
|
SOAL-SOAL URAIAN
|
No
|
Kompetensi Dasar
|
Indikator
|
Materi
|
Soal dan kunci
|
Aspek/ Tingkat kesukaran
|
No Soal
|
|
1.
|
Memahami fungsi teks
lisan sesuai dengan unggah-ungguh Jawa
|
Membuat kalimat
unggah-ungguh ketika akan mendahului orang berjalan.
|
Unggah-ungguh
|
Kadamelna
ukara kanthi ngginakaken unggah-ungguh basa ingkang trep menawi ngendhikan
kaliyan tiyang sepuh nalika badhe ngrumiyini?
Wangsulan
:
Nyuwun
sewu Pak/Bu, kepareng kula badhe ngrumiyini panjenengan?
|
P/M
|
1
|
|
2
|
|
Membuat kalimat
unggah-ungguh ketika akan mendahului orang berjalan.
|
Unggah-ungguh
|
Kadamelna
ukara kanthi ngginakaken unggah-ungguh basa ingkang trep menawi ngendhikan
kaliyan tiyang sepuh nalika badhe tindhak sekolah?
Wangsulan :
Bapak/ibu kula nyuwun pangestu badhe bidal sekolah
rimiyin nggih
|
P/M
|
2
|
|
3
|
|
Membuat
kalimat memperkenalkan diri sesuai dengan unggah-ungguh basa
|
Unggah-ungguh
|
Kadamelna
tuladha kangge nepangaken dhiri piyambak kanthi ngginakaken unggah-ungguh
basa ingkang trep marang :
a. Bocah
kaliyan bocah
b. Bocah
marang tiyang sepuh
c. Tiyang
sepuh marang bocah
Wangsulan
:
a. Ditepungake
jenengku Aji.
Omahku Sleman.
b. Ndherek
nepangaken nama kula Aji,
griya kula Sleman
c. Ditepungake.
Asma kula Ibu Puji,
pidalem ing Perumahan Pelem Sewu nomer siji
|
P/M
|
3
|
|
4
|
|
Membuat
kalimat memperkenalkan diri sesuai dengan unggah-ungguh basa
|
Unggah-ungguh
|
Kadamelna
tuladha kangge nepangaken dhiri piyambak kanthi ngginakaken unggah-ungguh
basa ingkang trep marang :
Wangsulan :
|
P/M
|
4
|
|
5
|
|
Menerangkan kata dan menjawab pertanyaan dalam
unggah-ungguh basa
|
Unggah-ungguh
|
Dina senin wayah jam setengah lima esok kahanan ing
dalem Pak Hasan wis katon regen . Bu Hasan uwis tumandang masak , dene Pak
Hasan wis cecawis kendaraan seng bakal digunakake dening keluarga .
montor-montor ditokake saka garasi lan do diresiki lan diteliti kahanan
montor e
Sak wentara iku Devi wis rampung adus ,dheweke mbiyantu
ibune nyepakke lan njupuk sega neng magic com
Santo ora gelem keri karo mbakyune senajan ijeh kelas
lima SD dhewek e mbiyantu bapakne neng garasi lan gawakke wedhang kanggo
bapakne
Ibu lan Devi wis mulai nyepakke sarapan kanggo
keluaragane ,rampung padha sarapan lan ngasahi ajang nuli padha pamit-pamitan
, Devi mangkat sekolah bareng ibune dene Santo mangkat bareng bapakne
Bu Hasan : “wis ya pak , aku tak mangkat ndhisik
ngeterke Devi, ayo dev enggal pamit marang bapakmu. “
Devi : “ wis ya pak tak mangkat dhisik , sangu pak.”
Pak Hasan : lo...lo...lo kok le pamit kaya ngana . mbok
seng bener ,mengko yen kepireng mbah kakung rak ya ngisin-ngisini.”
Bu Hasan : “bapak kula badhe nyuwun sangu
,saklajengipun keparanga kula pamit bidhal sekolah”
Devi : bapak kula badhe nyuwun sangu ,saklajengipun
keparanga kula pamit bidhal sekolah”
Pak Hasan : “ yoh.. nya iki tak paringi sangu , kana
sakiki Santo uga pamit ibu !.”
Santo : “Bu, kula nyuwun pangestu badhe bidal sekolah.”
Bu Hasan : ya.... kana ngati-ati le mangkat .”
Pitakonnan :
Wangsulan :
|
A/S
|
5
|
|
6
|
|
Menerangkan kata dan menjawab pertanyaan dalam
unggah-ungguh basa
|
Unggah-ungguh
|
Terangna tegese tembung-tembung iki...
Wangsulan :
|
A/S
|
6
|
|
7
|
|
Melengkapi
kalimat rumpang sesuai dengan ragam krama
|
Unggah-ungguh
|
Mbengi iki omahku .... ndhedet amarga mati lampu ,
sambi ngarep-ngarep omah padhang . aku ...... lilin sing tak simpen . mrana
mrene ra ketemu . bar wis ketemu , omahku mara-mara wis padhang ..... owalah
ra dadi anggonku ngurepke lilin iki
Wangsulan :
|
P/S
|
7
|
|
8
|
|
Melengkapi
kalimat rumpang sesuai dengan ragam krama
|
Unggah-ungguh
|
Ing dina minggu aku karo kancaku ...... telo neng
malioboro . ana simbah simbah lagi ngadek neng jejerku banjur aku ..... telo
,merga aku mesakke ro simbah e seng ngadek . ra let suwe simbah e ngejak
omong aku .” omah mu ngendi le “. Aku: “griya kula ..... ler ipun lapangan sleman
mbah”. Simbah: “ walah mung .... riku to le”.
Wangsulan :
|
P/S
|
8
|
|
9
|
Memahami
tujuan, fungsi menceritakan
pengalaman
|
Membuat
cerita pengalaman yang menyenangkan dengan judul yang telah disediakan
|
Cerita
pengalaman
|
Kadamelna
crita kang nggambaraken pengalaman ingkang nyenengaken kanthi irah-irahan :
a. Plesir
wonten ing Pantai Gunungkidul.
Wangsulan
:
a. Dina
Minggu, kula lan kanca kula tindak dhateng Pantai Gunungkidul. Kita bocah 8 ingkang plesir. Kita
sedaya nitih sepedamotor. Nalika wonten ing dalan, rasanipun seneng banget amargi
pemandangan kang endah damel ayeming ati saha pikiran. Pantai Gunung kidul menika
misuwur sanget bab pasir putihipun. Kula sakanca dhateng Pantai Baron, Drini,
saha Sundak. Kita sedaya padha adus, ombakipun boten gedhe dados kita saged snorkling. Rasanipun seneng sanget
saged plesir dhateng Pantai Gunungkidul.
|
P/S
|
9
|
|
10
|
Memahami
tujuan, fungsi menceritakan
pengalaman
|
Membuat
cerita pengalaman yang menyenangkan dengan judul yang telah disediakan
|
Cerita
pengalaman
|
Kadamelna
crita kang nggambaraken pengalaman ingkang nyenengaken kanthi irah-irahan :
a. Tindak
dhateng Bali
Wangsulan
:
a. Tanggal
13 dumugi 18 Oktober 2017, SMP Tunas Bangsa
wonten kegiyatan study tour
dhateng Bali. Dina Senin, kula saking ngomah jam 5 esuk, amargi jam setengah
7 sampun tindak dhateng Bali. Rasane seneng sanget amargi kula dereng nate
tindak Bali. Esuk kuwi udan ananging boten ngrubah semangat kula. Wonten Bali
5 dina menika cekap anggenipun plesir.
|
P/S
|
10
|
|
11
|
|
Menyebutkan
manfaat dari menceritakan pengalaman pribadi
|
Cerita
pengalaman
|
Kasebutna
pigunanipun crita pengalaman?
Wangsulan:
1. Minangka
sarana ngudhar reruweting pikir
2. Nambahi
kawruh
3. Minangka
panglipur
|
K/S
|
11
|
|
12
|
|
Menyebutkan
manfaat dari menceritakan pengalaman pribadi
|
Cerita
pengalaman
|
Kasebutna cerita pengalaman ingkang wonten manfaatipun
?
Wangsulan :
Rikala winggi tanggal 12 agustus 2017 . neng desa ku
ana lomba indonesia pintar , neng kana nyebutke jeneng-jeneng pahlawan lan
padha gayeng amarga neng kana diselingi dangdut , dadi pas bedek-bedekan
indonesia pintar yen di setelke dangdut dadi ndadak njoget lan aku neng kana
nambah pengalaman yen ana jeneng pahlawan seng durung reti jeneng e .
|
K/S
|
12
|
|
13
|
|
Menyebutkan
perilaku yang dilakukan ketika menceritakan pengalaman pribadi di depan
kelas.
|
Cerita
pengalaman
|
Kados
pundi patrapipun ingkang prayoga menawi ngandaraken crita pengalaman wonten
ing ngajeng kelas? (min 3)
Wangsulan
:
1. Ngadeg
menawi ngandharaken crita pengalaman
2. Ekpresi
ingkang trep kados menawi seneng kaliyan mesem, sedih radhi ngratap, lsp
3. Ngendikanipun
boten kesesa
4. Boten
sinambi cekikikan
|
A/S
|
13
|
|
14
|
|
Menyebutkan
perilaku yang dilakukan ketika menceritakan pengalaman pribadi di depan
kelas.
|
Unggah-ungguh
|
Si santo kejatah majeng kaliyan pak guru ,banjur Santo
nyeritakke pengalaman e rikala dolan neng nganjuk , sak durung e santo majeng
santo wis guya guyu . lan rikala santo nyeritakke ceritane santo , santo le
maos kaya wong dioyak maling (banter banget).
Rikala santo majeng ,menapa mawon ingkang beten trap
angenipun ngandaraken cerita pengalaman ?
Wangsulan :
|
P/S
|
14
|
|
15
|
Memahami
cangkriman dan parikan
|
Membuat
cangkriman sesuai dengan jenisnya.
|
Cangkriman
dan parikan
|
Kadamelna
cangkriman kang awujud plesedan lan irib-iriban/pepindhan sarta bedhekanipun?
Wangsulan
:
a. Plesedan
Bakule krambil
dikepruki ( bedhekanipun : sing dikepruki kramilipun)
b. Irib-iriban/pepindhan
Sega sekepel
dirubung tinggi ( bedhekan: salak)
|
A/St
|
15
|
|
16
|
|
Membuat
cangkriman sesuai dengan jenisnya.
|
Cangkriman
dan parikan
|
Kadamelna cngkriman kang awujud tembung wancahan ,kalih
kemawon ?
Wangsulan :
Welut omah e lendhut , yuyu omah e ngerong
Tipak kebo ombo ,tipak ulo dawa ,tipak sapi ciut
|
A/St
|
16
|
|
17
|
|
Menjelaskan
nilai pitutur dan budi pekerti dari parikan.
|
Cangkriman
dan parikan
|
Lunga
metu, bareng kanca dina Minggu
Aja
nesu, yen ditudhuhna luputmu
Kados
pundi nilai budi pekerti ingkang tinemu wonten ing nginggil?
Wangsulan
:
Tiyang
menika mesthi wonten luputipun, menawi kita luput kedah dipunakoni banjur
mboten pareng nesu.
|
A/St
|
17
|
|
18
|
|
Menjelaskan
nilai pitutur dan budi pekerti dari parikan.
|
Cangkriman
dan parikan
|
Bar setu minngu
Bar nangis ngguyu
Kados pundi budi ingkang tinemu wonten ing nginggil
Wangsulan :
Tiyang menika kedah duweni sipat tegar lan guyu,
supados saget ngadepi cobaan menapa kemwon
|
A/St
|
18
|
|
19
|
|
Menjelaskan maksud yang terkandung didalam cangkriman pepindah
dan wancahan
|
Cangkriman
dan parikan
|
Wangsulana pitakenan ing ngandap menika ?
Wangsalan :
|
A/St
|
19
|
|
20
|
|
Menjelaskan maksud yang terkandung didalam cangkriman
|
Cangkriman
dan parikan
|
Wangsulana pitakenan ing ngandap menika ?
Wangsalan :
1.
Bubur panas
kokopen
2.
Pager e
kobong watune mendhelis
3.
Sapi
mblandang lukune katut
|
A/St
|
20
|


